Błąd medyczny może być podstawą do dochodzenia różnych roszczeń: cywilnoprawnych (odszkodowanie, zadośćuczynienie), karnych (ściganie czynu jako przestępstwa) oraz administracyjno-kompensacyjnych (wniosek o świadczenie z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych lub skarga/wniosek przy Rzeczniku Praw Pacjenta). Każda z tych dróg ma inną konstrukcję terminową, a błędne rozpoznanie terminu lub jego upływ może zamknąć drogę do dochodzenia roszczeń.
Roszczenia cywilne
Zgodnie z art. 442¹ Kodeksu cywilnego roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się po upływie 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.
Roszczenia karne
Kwestia przedawnienia postępowania karnego (czyli utraty możliwości pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej) reguluje art. 101 §1 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem termin przedawnienia wynosi:
1) 40 lat – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa (art. 148 KK);
2) 20 lat – gdy czyn stanowi inną zbrodnię;
2a) 15 lat – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat;
3) 10 lat – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata;
4) 5 lat – gdy chodzi o pozostałe występki.
Dodatkowo, zgodnie z art. 442¹ § 2 KC: jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Jeżeli dane zachowanie medyczne może nosić znamiona przestępstwa (np. ciężkie uszczerbki na zdrowiu wskutek rażącego niedbalstwa, nieumyślne spowodowanie śmierci, narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia), należy pamiętać o odrębnych, zwykle dłuższych terminach przedawnienia roszczeń dotyczących szkód medycznych.
Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych:
Zgodnie z art. 67t. ust. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego nie może być wniesiony później niż 1 rok od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o zdarzeniu, przy jednoczesnym ograniczeniu absolutnym, że wniosek nie może być wniesiony później niż 3 lata od dnia zdarzenia.
O czym warto pamiętać planując podjęcie kroków prawnych w związku z poniesioną szkodą medyczną?
- Dokumentacja — uzyskaj pełną dokumentację medyczną od placówki leczniczej, która popełniła błąd medyczny (wniosek o kopię dokumentacji), a następnie skontaktuj się z naszą Kancelarią.
- Monitoruj terminy – pamiętaj, że trzy letni termin zwykle liczy się od momentu, gdy pacjent dowiedział się o szkodzie i sprawcy, a nie od daty nieprawidłowego zabiegu. Jednak istnieje ograniczenie maksymalne – 10 lat.
- W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa – zgłoszenie na policję lub do prokuratury rekomenduję się, aby miało miejsce niezwłocznie.
